شرحی مبسوط بر گویش استهباناتی&zwnjها در راه نشر - هنجس بلاگ

فرهنگ تطبیقی گویش مردم استهبان، عنوان کتابی 7 جلدی در 2190 صفحه است از محمدرضا آل ابراهیم که در طی 50 سالِ گذشته تا به امروز فراهم آمده است.

در این کتاب صرفا به گردآورى واژه های محلى استهبان اکتفا نشده، بلکه با واژه های سایرِ شهرها و آبادی های همجوار آن در استان فارس و بعضا تا جایی که در توان بوده و به منابع و مأخذ دسترسی داشته، از سایر بلاد و شهرهای کشورمان بهره گرفته و واژگان مشابه تطبیق داده شده است.

یکی از ویژگی های کتاب این که در برابر هر واژه ای نام شهر و دیاری که در آن جا هم آن واژه متداول است، گرچه با اندک تفاوتی فرضاً جابه جایی فتحه، ضمه، کسره و یا... آورده شده است که می تواند مورد استفاده گویشوران قرار گیرد.

نکته جالب تر کتاب، اینکه آل ابراهیم نام کسانی را هم که حتی یک واژه از آنها شنیده و یا به صورت دست نویس برایش آورده اند، در زیرنویس قید نموده و علاوه بر آن، اسامی همه افراد را در سرانجام کتاب به عنوان یاریگران و همکاران ضمیمه نموده است.

این کتاب علاوه بر استفاده و بهره گیری از کتاب های منبع و مأخذ، بنا به توصیه علامه دهخدا به جملاتی از کتاب های شعر، داستان، رمان و ... که واژ ه ای همسو با گویش مردم استهبان در آن وجود داشته است، به عنوان شاهد مثال استناد نموده است. دهخدا بر این باور بود که: بعضى ممکن است بر کثرت شواهد در لغت نامه اعتراض نمایند. اگر این همه شواهد جمع نمی شد، محال بود همه معانى اصلى و مجازى کلمات به دست بیاید و چون جمع آورى این شواهد لازم بود بدین کار پرداختم.

آل ابراهیم در یاداشتی در شروعِ کتاب چنین می نویسد:

بیش از نیم قرن است که در پى گردآورى واژه هاى محلى زادگاهم استهبان هستم. از همان سنین جوانى نسبت به گویش پدر و مادر و قوم و خویش و دَر و همسایه حساس بودم. اگرچه در آن موقع نه از تثبیت ادبیات شفاهى واقف بودم و نه راهنمایى داشتم. تا این که براى سربازى از شهر و دیارِ خود دور افتادم و با گویش هاى گوناگون شهرستانی هاى هم دوره هایم در پادگان فرح آباد (سابق) تهران، به این فکر افتادم که واژه هاى مردمانِ خودمان را گردآورى کنم. پس از آنکه دوران دو ساله اجبارى تمام شد، معلم روستا شدم. آن موقع بود که فهمیدم حتى روستایى که با استهبان کمتر از سه فرسخ فاصله دارد، واژه هایى به کار می برند که براى بنده تازگى دارد. در اینجا بود که به فکر گردآورى واژه ها افتادم. این کار همچنان تداوم داشت تا 10 سال پیش که حدود 800 صفحه از واژه ها را جمع نموده بودم. نکته حائز اهمیت اینکه دلم می خواست بفهمم واژه اى که در استهبان تلفظ می نمایند، در جاى دیگر چگونه بیان می گردد. به همین خاطر تطابقِ واژه ها در ذهنم شکل گرفت. تقریباً سه سالِ تمام است که شبانه روز بیش از 12 - 10 ساعتِ مداوم و گاهى تا 16 ساعت یکسره کار را رها نمی کنم و به تکمیلِ کتابِ واژه ها می پردازم. به همین دلیل به اطلاعات زیادى دسترسى یافتم. حتى به تفاوتِ نامحسوسِ گویشِ برخى واژه ها در دو محله کَزَمان و تیرونجان در استهبان پى بردم. گرچه متاسفانه گستردگى فضاى مجازى و رسانه هاى گروهى در راستاى یکسان سازى گویش ها گام برمى دارد و غافل از اینکه هر لحظه گویشِ شهرستان ها رو به زوال است.

با توجه به آسیب هاى گستردگى فضاى اطلاعات مجازى و کپى پیست هاى بدون سند ازسوى کاربران و بى توجهى به اصالت کلام در این رسانه هاى نوین و گسترده مکتوب کردن گویش ها، آداب و رسوم محلى و منطقه اى سندى موجه براى آیندگان ما در دفاع از کیان فرهنگى و هویتى خویش خواهد بود و مجموعه 7 جلدی فرهنگ تطبیقی گویش مردم استهبان به تلاش محمدرضا آل ابراهیم محقق بنام استهبانى، از آن جمله محسوب مى گردد.

یادآور می گردد، محمدرضا آل ابراهیم، پژوهشگر و نویسنده، در سال 1330 در شهرستان استهبان به جهان آمد. پژوهش های وی در زمینه فرهنگ، ادبیات و تاریخ شهرستان استهبان در قالب بیش از 50 جلد کتاب به انتشار رسیده است.

شیرگاه نیوز: شیرگاه نیوز | آخرین اخبار و رویدادهای روز دنیا

دور زمین: دور زمین: سفر به دور زمین هیچوقت اینقدر آسون نبوده!